L-teanina, inaczej N-acetylo-L-glutamina, w naturze znajduje się przede wszystkim w liściach herbaty. Jest składnikiem też innych roślin, ale to herbata jest najbardziej znana z zawartości tego aminokwasu białkowego i właśnie herbatę zieloną poleca się osobom, które chcą dostarczyć organizmowi ten biologicznie czynny związek chemiczny.
Jednak nawet w liściach herbaty zawartość l-teaniny to 1-2%, czyli niezbyt wiele. Tylko zapewne część z tej zawartości przedostaje się do naparu a potem do organizmu. N-acetyl-L-glutamina dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego i z łatwością przekracza barierę krew-mózg, która ma kluczowe znaczenie dla działania nootropowego substancji. Zaczyna działać po około 30 minutach od podania i jej działanie utrzymuje się około pięciu godzin.

L-teanina strukturalnie jest podobna do kwasu glutaminowego, który jest najbardziej rozpowszechnionym neuroprzekaźnikiem w naszym mózgu, oraz zmienia poziom GABA, serotoniny i dopaminy. Wpływa na receptory glutaminowe, w tym na receptor NMDA jako jego agonista – jest substancją psychoaktywną. W ten sposób l-teanina staje się nootropem – poprawia funkcje kognitywne.
Suplementacja l-teaniną związana jest ze wzrostem ilości fal alfa-1 w mózgu, w ciągu 30-45 minut po doustnym przyjęciu standardowej dawki. Ten wzrost produkcji alfa-1 jest w dużym stopniu związany z największymi korzyściami suplementacji teaniną (relaks i uwaga).
W czarnej herbacie również znajduje się l-teanina. Prawdopodobnie jest jej jednak mniej niż w herbacie zielonej, ponieważ jej ilość zmniejsza się w procesie fermentacji. w którym jest przekształcana do kwasu glutaminowego i etyloaminy. Natomiast nie rozkłada jej wysoka temperatura zaparzania.
Jak działa L-teanina?
Główną zaletą L-teaniny jest zdolność do dosyć łagodnego wprowadzenia organizmu w stan wyciszenia i relaksu. Tego typu stan sprzyja otwarciu się na różne możliwości. Łatwiej wtedy się skupić i podejmować bardziej racjonalne decyzje. Myśli i emocje przestają być natrętne, można skupić uwagę na wybranej czynności. Łatwiej też dzięki temu usnąć, ale L-teanina nie ma właściwości nasennych. Nawet lekko pobudza, chociaż nie tak silnie jak kofeina.
- L-teanina łagodzi stres, rozluźnia i wprowadza wewnętrzny spokój,
- działa odprężająco, ale jednocześnie jasność i klarowność myśli,
- pozytywnie wpływa na funkcje kognitywne. Zwiększa zdolność do uczenia się i zapamiętywania,
- wpływa dodatnio na nastrój i działa antystresowo. Poprawia samopoczucie osób chorych na depresję,
- poprawia jakość snu, wydłużając fazę snu głębokiego,
- działa neuroprotekcyjnie. Zapobiega obumieraniu neuronów i pozwala zachować funkcje neurologicznie po uszkodzeniach mózgu.
Dawkowanie:
Uznaje się, że l-teanina (podobnie jak teakryna) działa synergicznie wraz z kofeiną. Dlatego można łączyć te dwie naturalnego pochodzenia substancje aby wzmocnić działanie ich obu. Można to robić pijąc zarówno zieloną herbatę jak i kawę. W herbacie, podobnie jak w kawie, znajduje się kofeina. Jeśli chcemy aby ilość l-teaniny, którą dostarczamy organizmowi była większa, powinniśmy się nią suplementować. Zalecana dzienna dawka l-teaniny to 300 mg. Na ogół są to dwie dawki, 150 mg każda.
Źródła:
[1] The combined effects of L-theanine and caffeine on cognitive performance and mood. Gail N Owen, Holly Parnell, Eveline A De Bruin, Jane A Rycroft. Nutr Neurosci. (2008)
[2] Time for tea: mood, blood pressure and cognitive performance effects of caffeine and theanine administered alone and together. Peter J Rogers, Jessica E Smith, Susan V Heatherley, C W Pleydell-Pearce. Psychopharmacology (Berl). (2008)
[3] A 13-week dietary toxicity and toxicokinetic study with l-theanine in rats. J F Borzelleca, D Peters, W Hall. Food Chem Toxicol. (2006)
[4] The deployment of intersensory selective attention: a high-density electrical mapping study of the effects of theanine. Manuel Gomez-Ramirez, Beth A Higgins, Jane A Rycroft, Gail N Owen, Jeannette Mahoney, Marina Shpaner, John J Foxe. Clin Neuropharmacol. (2997)
[5] Effects of L-Theanine Administration on Stress-Related Symptoms and Cognitive Functions in Healthy Adults: A Randomized Controlled Trial. Shinsuke Hidese, Shintaro Ogawa, Miho Ota, Ikki Ishida, Zenta Yasukawa, Makoto Ozeki, Hiroshi Kunugi. Nutrients. (2019)
[6] L-theanine, a natural constituent in tea, and its effect on mental state. Anna C Nobre, Anling Rao, Gail N Owen. Asia Pac J Clin Nutr. (2008)
[7] L-theanine and caffeine improve task switching but not intersensory attention or subjective alertness. Suzanne J L Einöther, Vanessa E G Martens, Jane A Rycroft, Eveline A De Bruin. Appetite. (2010)
[8] A combination of green tea extract and l-theanine improves memory and attention in subjects with mild cognitive impairment: a double-blind placebo-controlled study. Sang-Ki Park, In-Chul Jung, Won Kyung Lee, Young Sun Lee, Hyoung Kook Park, Hyo Jin Go, Kiseong Kim, Nam Kyoo Lim, Jin Tae Hong, Sun Yung Ly, Seok Seon Rho. J Med Food. (2011)