Bromantan to nietypowy lek nootropowy. Jest stymulantem i jednocześnie obniża poziom lęku i wycisza (czyli jest anksjolitykiem). To bardzo rzadkie i pożądane połączenie. Wielu ludzi chce mieć więcej energii, ale często wiąże się to z reakcjami lękowymi spowodowanymi przez substancję leczniczą. Zwłaszcza gdy spada poziom substancji w osoczu lub leku jest za dużo. Naspeedowanie sprzyja powstawaniu lęków. Ci, którzy używają amfetaminy lub innych stymulantów wiedzą o tym. Bromantan dodaje energii ale nie wywołuje lęków, co czyni go stymulantem o unikalnych właściwościach.
Historia
Bromantan powstał z myślą o radzieckiej armii, w celu zwiększenia wydolności organizmu. Ale swoją genezę miał w lekach przeciwwirusowych, nad którymi rosyjscy naukowcy prowadzili badania od lat 60-tych XX wieku. Naukowcy odkryli zupełnie przypadkiem (a w medycynie to nic niezwykłego), że jest to związek o działaniu dopaminergicznym i na tym skupili swoje dalsze badania. Początkowo wykorzystywali go w leczeniu choroby Parkinsona w jej wczesnych stadiach, ponieważ wzrost dopaminy powoduje spowolnienie rozwoju tej neurodegeneracyjnej choroby.
Stymulant, który nie powoduje lęków
Bromantan należy do tzw. aktoprotektorów – związków, które zwiększają zdolności wysiłkowe organizmu bez zwiększania zapotrzebowania na tlen czy produkcji ciepła. Sławę przyniósł temu związkowi incydent z Igrzysk Olimpijskich 1996, gdzie u 5 rosyjskich olimpijczyków wykryto we krwi bromantan, przez co zostali zdyskwalifikowani (chociaż nie był on wtedy zakazany), a bromantan trafił na listę substancji dopingujących zakazanych w sporcie. Od tego czasu zastosowanie bromantanu zostało ograniczone do celów medycznych. Obecnie związek ten jest dość powszechnie stosowany w Rosji oraz krajach sąsiadujących, a preparat nosi nazwę Ladasten.
Profil działania
Wiemy, że bromantan oddziałuje dopaminergicznie, zwiększając chęć, motywację do działania. Zwiększa też aktywność serotoniny, norepinefryny (odporność na stres), jednocześnie zwiększając neuroprzekaźnictwo GABA, czemu zawdzięcza swoje działanie stabilizujące nastrój i pozwalające ukierunkować energię do działania. W dodatku zwiększa on przewodnictwo synaptyczne, co prowadzi do wzrostu neuroplastyczności i przekształcania pamięci krótkotrwałej (STP) do długotrwałej (LTP) – w bardzo istotnym procesie w przyswajania informacji. Co ważne, bromantan najprawdopodobniej nie wykazuje wzrostu tolerancji w wyniku jego długotrwałego stosowania, a także nie uzależnia.
W Rosji używany jest jako lek na neurastenię – zaburzenie nerwicowe, które nie mają do końca poznanej genezy, a objawiają się zmęczeniem, drażliwością, depresyjnym samopoczuciem oraz stanami lękowymi.
Choć brakuje wystarczających badań na ludziach, związek ten ze względu na profil działania zyskał zastosowanie pośród fanów środków nootropowych, ponieważ dobrze wpisuje się w ich definicję (jest bezpieczny, poprawia parametry mózgu). Efektem jego stosowania jest:
- pobudzenie,
- redukcja zmęczenia,
- zwiększona motywacja do działania,
- poprawa koncentracji na dłuższy czas,
- wzrost zdolności do przyswajania informacji,
- poprawa pamięci,
- wyciszenie i zredukowanie podatności na stres.
Dawkowanie bromantanu
50-100 mg – w takim przedziale zawierają się standardowe dawki.
Pierwsze efekty: po 30-60 minutach
Szczyt działania: od 2 do 4 godzin
Całkowity czas działania: 6-10 godzin
Bromantan jest lipofilny (rozpuszcza się w tłuszczach a nie w wodzie), w związku z tym należy spożywać go z jedzeniem z zawartością tłuszczów.
Biodostępność drogą pokarmową wynosi około 42%.
Skutki uboczne
Przy dawkach leczniczych rzędu 50-100 mg – nie obserwuje się skutków ubocznych. Można zatem przyjąć, że w stosowanie bromantanu jest bezpieczne.
Podsumowanie
Bromantan sprawdzi się zwłaszcza u osób, u których powszechnie stosowane stymulanty powodują skutki uboczne, jak stany lękowe, wzrost ciśnienia krwi czy rozdrażnienie. W swoim profilu działania jest bardzo szeroki – poprawia nie tylko parametry mózgu, takie jak zdolność do skupiania uwagi czy nauki, ale również zwiększa wydolność organizmu, stabilizuje emocje i chroni przed stresem. Doniesienia odnośnie jego skuteczności są różne, jak to bywa z tego typu substancjami. Jedni użytkownicy sobie chwalą, inni natomiast czują niedosyt. Jednak jeśli szukasz czegoś, co poprawi Twoje zdolności do koncentracji czy ułatwi pracę w stresie, a typowe stymulanty, jak kawa, bardzo Ci nie służą – warto abyś dał bromantanowi szansę, bo może okazać się tym, czego od dawna szukasz.
Źródła:
[1] The neuro- and psychophysiological effects of bromantane. O A Viatleva, V G Barchukov, I S Morozov, Iu A Salenko, E N Zhirnov. Voen Med Zh. (2000)
[2] The effect of bromantane on the physical work capacity of laboratory animals. I S Morozov, N N Kleĭmenova. Eksp Klin Farmakol. (1998)
[3] The characteristics of the neuropsychotropic activity of bromantane in laboratory animals. I S Morozov, N V Klimova, T D Karpova, S S Shestopalov. Eksp Klin Farmakol. (1999)
[4] A quantitative pharmaco-electroencephalographic analysis of the action of bromantane. S V Krapivin, S A Sergeeva, I S Morozov. Biull Eksp Biol Med. (1993)
[5] Toxic effect of single treatment with bromantane on neurological status of experimental animals. I N Iezhitsa, A A Spasov, L I Bugaeva, I S Morozov. Bull Exp Biol Med. (2002)
[6] The pharmacology of actoprotectors: practical application for improvement of mental and physical performance. Sergiy Oliynyk, Seikwan Oh. Biomol Ther (Seoul). (2012)
[7] Study of heat-protective effects of bromantane at various levels of overheating. B A Badyshtov, A S Losev, A L Makhnycheva, V G Barchukov, S I Sytnik, V A Pastushenkov, N V Kolotilinskaia, S A Mironov, I S Morozov, S B Seredenin. Vopr Med Khim. (1995)
[8] Correlated interconnection between pharmacokinetic and dynamic development of the pharmacologic effects of bromantane. S A Sergeeva, S V Krapivin, A S Losev, I S Morozov. Biull Eksp Biol Med. (1995)
[9] Comparative analysis of effects of adapromine, midantan, and bromantane on the bioelectric activity of the rat brain. S V Krapivin, S A Sergeeva, I S Morozov. Biull Eksp Biol Med. (1998)
